SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDAKİ BECERİLERİN 7. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERS KİTABINDA YER ALAN ETKİNLİKLER KAPSAMINDA İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı sosyal bilgiler dersi öğretim programındaki beceriler ile 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitabındaki etkinliklerin uyumunun incelenmesidir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kabul edilen 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitabından toplanmıştır. Nitel araştırma yöntemi çerçevesinde doküman incelemesiyle yürütülen bu çalışmada veri toplama araçları, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan sosyal bilgiler dersi öğretim programı (2018a) ile 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitabı (MEB, 2018b) olarak belirlenmiştir. Veri toplama araçları, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örneklemeye göre seçilmiştir. Veriler betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Bulgularda, ders kitabındaki her bir etkinlik, öğrenme alanları kapsamında incelenerek, her biri beceri ve alt boyutları karşılayacak şekilde ayrıntılı olarak verilmiş ve sonuçlar belirtilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, sosyal bilgiler öğretim programında yer alan becerilerin 7. sınıf sosyal bilgiler ders kitabındaki etkinliklere yansımasının dengesiz olduğu, hatta bazı beceri ve alt boyutlara ilişkin etkinliklerin ise hiç yer almadığı tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, ders kitabındaki her bir öğrenme alanında, öğretim programında kazandırılması amaçlanan becerilere uygun ve dengeli dağılım gözetilerek etkinliklere yer verilmesi gerektiği önerilmektedir. Ayrıca öğretim programında, becerilere yönelik açıklamalara, alt boyutlara yer verilebilir ve araştırma, ders kitaplarındaki uygulama bölümleri için daha geniş kapsamlı incelenebilir.
Keywords
Abstract
The aim of this research is to examine the conformance of the skills in the curriculum for social studies course to the activities included in the 7th grade social studies course book. In the research, document review that is of the qualitative research methods has been used. Research data have been gathered from the social studies course curriculum and the 7th grade social studies course book approved by the Ministry of National Education. In this research carried out by the document review within the frame of qualitative research method, data collection instruments have been determined as the curriculum for social studies course prepared by the Ministry of National Education (2018a) and 7th grade social studies course book (MNE, 2018b). Data collection instruments have been selected according to the criterion sampling which is one of the purposeful sampling methods.Data have been analyzed by means of descriptive analysis. In the findings, each activity in the course book, by having been examined within the scope of learning domains, has been presented in detail so as to regard the skill and sub-dimensions, and relevant results have been stated. As obtained on the results, it has been detected that the reflection of the skills included in the social studies course curriculum on the activities taking place in the 7th grade social studies course book is unbalanced; and even, the activities for some skills and sub-dimensions are not involved in, at all. Accordingly, it is proposed that the activities must be included in each learning domain in the course book, by paying regard to the distribution to be proper and well-balanced in terms of the skills aimed to be gained within the curriculum. Furthermore, the explanations for the skills and sub-dimensions can be included in the curriculum, and the research can also be investigated as in a broader scope for the practice parts in the course books.
Keywords
- Altun, A. (2009). Eğitim bilim açısından seçmeli medya okuryazarlığı dersi programına eleştirel bir yaklaşım. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 97-109.
- Barton, K.C. (2005). Tarihte birinci elden kaynaklar: Efsaneleri/mitleri aşmak. Y. Doğan (Çev.), Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(5), 1407-1426.
- Baykara, N. (2006). Sosyal bilgiler dersinin düşünme becerileri açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Bulut, B. ve Taşkıran, C. (2014). 6. Sınıf sosyal bilgiler programındaki kazanımların zihinsel beceriler açısından incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-13.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Çelikkaya, T. (2011). Sosyal bilgiler programında yer alan becerilerin kazandırılma düzeyi: Öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(3), 969-990.
- Çelikkaya, T. (2012). Sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için öğretmenlerin yaptıkları etkinlikler. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, 5(5), 57-74.
- Çelikkaya, T., Başarmak, U., Filoğlu, S. & Şahin, B. (2013). Reflection levels of values to be gained explicitly in secondary schools on textbooks. The Online Journal of New Horizons in Education, 3(2), 8-20.
- Demir, M.K. (2006). İlköğretim dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler derslerinde eleştirel düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 155-169.
- Ehrenberg, S.S. (1991). Concept development. In A. Costa (Ed.), Developing minds: A source book for teacher thinking (pp. 290-294). USA Virginia: Association for Supervision and Cirriculum Development.
- Erbilgin, E., Arıkan, S. & Yabanlı, H. (2015). Çizgi grafiğini yorumlama ve oluşturma becerilerinin ölçülmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 43-61.
- Johnson, D.W. & Johnson, R.T. (1990). Cooperative learning and achievement. In S. Sharan (Ed.), Cooperative learning: Theory and research (pp. 23-37). New York: Praeger.
- Johnson, S., Siegel, H. & Winch, C. (2010) Teaching thinking skills. New York: Continuum International Publishing Group.
- Kaya, B. (2015). Sosyal bilgilerde beceri öğretimi. C. Dönmez & K. Yazıcı (Ed.), Sosyal bilgiler öğretimi içinde (s. 263-301). Ankara: Pegem Akademi.
- MEB. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kılavuzu (4, 5, 6 ve 7. sınıf). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- MEB. (2018a). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara:
- MEB. (2018b). 7. Sınıf sosyal bilgiler ders kitabı. Devlet Kitapları: Milli Eğitim Bakanlığı.
- Miles, M.B. & Huberman, A.M. (2016). Nitel veri analizi. (Çev. Ed. S. Akbaba Altun & A. Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
- Narin, A. & Aybek, A. (2010). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler öğretmenlerinin eleştirel düşünme becerilerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), 336-350.
- Öztürk, C. (2007). Sosyal bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. C. Öztürk (Ed.), Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi-yapılandırmacı bir yaklaşım içinde (s. 21-50). Ankara: Pegem Akademi.
- Smith, G.F. (2002). Thinking skills: The question of generality. Journal of Cirriculum Studies, 34(6), 659- 678.
- Sürgevil, O. (2008). Farklılık kavramına ve farklılıkların yönetimine temel oluşturan sosyo-psikolojik kuramlar ve yaklaşımlar. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(20), 111-124.
- Taşkıran, C. (2014). 6. Sınıf sosyal bilgiler programındaki kazanımların zihinsel beceriler açısından incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-13.
- Taşkıran, C., Baş, K. & Bulut, B. (2016). Sosyal bilgiler dersinin kendine özgü becerileri kazandırılma düzeyleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 1-19.
- Tezcan, M. (1974). Türklerle ilgili stereotipler (kalıp yargılar) ve Türk değerleri üzerine bir deneme. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
- Yazıcı, K. (2006). Sosyal bilgiler ve okuma becerileri. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1),
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. baskı). Ankara: Seçkin.
