Author:
Abstract
Franz Brentano’nun (tam adı Franz Clemens Honoratius Herman Brentano) en çok bilinen özelliği Edmund Husserl’in hocası olmasıdır; lakin bu özelliğinin dışında ülkemizde çok fazla belirtilmemiş ve araştırması yapılmamış önemli argümanları da mevcuttur. Brentano, iyi ve sadık bir Aristoteles yorumcusu olmasının yanısıra fenomenolojik hareketin öncüsü ve yönelimsellik teorisinin fikir üstadı olarak kabul edilir. Tüm bu özelliklere ek olarak Brentano, psikolojiye olan ilgisi nedeniyle yeni bir psikoloji bilimi tasarlamaya çalışırken bu bilimin felsefi bir temelinin olmasını da arzu eder. Böylece kendisi hem filozof ve metafizikçi hem de tasvirci psikoloji argümanı göz önünde bulundurulursa bir psikolog ünvanına sahip olmaktadır. Brentano’nun Psychology from an Empirical Standpoint adlı temel eserine bakıldığında onun, kendisinden önceki felsefe ve psikoloji geleneklerini çok iyi bildiği göze çarpmaktadır. Onun bu çok yönlü kimliği sayesinde öne sürdüğü argümanları hem kendi döneminde çokça ilgi görmüş ve tartışılmış hem de kendisinden sonraki fikir geleneğine önemli bir katkı sağlamıştır. Ancak onun felsefesinde yer alan bazı kavramlar kimi yanlış yorumların veya izahların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu sebepten ötürü, Brentano’nun felsefesinin içkin realizm bakış açısıyla ele alıp değerlendirileceği bu çalışmada öncelikli olarak amaçlanan husus onun felsefesini ana hatlarıyla belirtmektir. Böyle bir inceleme, başlıca kavramlar göz önünde bulundurularak yapılacaktır. Söz konusu bu kavramsal çerçeve belirlenirken hedeflenen husus konuyu daha derli toplu hale getirip meselenin sınırını çizmek ve daha sistemli bir şekilde sorunu açık hale getirmektir. Bu makalede ikinci olarak amaçlanan husus ise yönelimsellik kavramı aracılığıyla psişik fenomen kavramının bir çözümlemesini sunmak ve bu bağlamda ortaya çıkan sorunları belirlemektir.
Keywords
Abstract
Franz Brentano (his full name is Franz Clemens Honoratius Herman Brentano) is best known for being Edmund Husserl's mentor. However, apart from this, he also had many significant arguments that have not been widely addressed and studied in Turkey. Brentano is regarded as a good and faithful interpreter of Aristotle, as well as a pioneer of the phenomenological movement and the mastermind of the intentionality theory. Brentano, along with all these qualities, was interested in psychology, and while attempting to design a new science of psychology, he also desired this science to have a philosophical foundation. Thus, he is both a philosopher and metaphysician and, considering the argument of descriptive psychology, a psychologist. Brentano's fundamental work, Psychology from an Empirical Standpoint, reveals that he was well acquainted with the philosophical and psychological traditions that preceded him. Owing to his multifaceted identity, his arguments not only attracted much attention and debate in his period but also made a significant contribution to the intellectual tradition following him. However, some of the concepts contained in his philosophy have led to the emergence of some misinterpretations or explanations. Therefore, the primary aim of the present study, in which Brentano's philosophy was discussed and analyzed from the perspective of immanent realism, was to outline his philosophy. The analysis was conducted by taking into account the main concepts. The aim of this conceptual framework was to clarify the issue in a more systematic and comprehensive way and to draw the boundaries of the issue. The second aim of this paper was to present an analysis of the concept of psychic phenomena through the concept of orientationally and to identify the problems that arise in this context.